استاندارد ISO 898-1:2013

سازمان بین المللی استاندارد که به اختصار ایزو یا به انگلیسی ISO شناخته می شود، یک فدراسیون جهانی از سازمان های استاندارد ملی سازمان های عضو ایزو در سراسر جهان است. استانداردهای بین المللی که در اقصی نقاط جهان بکار برده می شوند معمولاً از طریق کمیته های فنی ISO انجام تدوین و تهیه می شوند. هر یک از اعضاء علاقمند به موضوعی که کمیته فنی برای آن تشکیل شده است حق دارد در آن کمیته نماینده داشته باشد. سازمان های بین المللی اعم از دولتی و غیردولتی در ارتباط با ISO نیز در این کار مشارکت دارند. همچنین لازم به ذکر است استانداردهای بین المللی مطابق با قوانین مندرج در بخش ۲ دستورالعمل ISO/IEC تهیه می شوند.

وظیفه اصلی کمیته های فنی تهیه استانداردهای بین المللی است. در این راستا ابتدا پیش‌نویس استانداردهای بین‌المللی توسط کمیته‌های فنی تصویب شده‌ و برای رأی‌گیری در اختیار نهادهای عضو قرار می‌گیرد. هر پیش نویس برای انتشار به عنوان یک استاندارد بین المللی مستلزم تأیید حداقل ۷۵ درصد از اعضایی است که رأی می دهند.

استاندارد ISO 898-1:2013  یکی از زیر مجموعه های استاندارد ISO 989 است که تحت عنوان کلی خواص مکانیکی اتصال دهنده های ساخته شده از فولاد کربنی و فولاد آلیاژی منتشر شده و شامل بخش ها و اسناد زیر می باشد:

قسمت ۱: پیچ و مهره و استاد بولت با کلاس‌های مشخص شده – رزوه درشت و رزوه ریز

Bolts, screws and studs with specified property classes — Coarse thread and fine pitch thread  ( ISO 898-1:2013 )

قسمت ۲: مهره ها با کلاس های مشخص شده — رزوه درشت و رزوه ریز

Nuts with specified property classes — Coarse thread and fine pitch thread (ISO 898-2:2012)

قسمت ۳: واشرهای تخت با کلاس خصوصیات مشخص

Mechanical properties of fasteners made of carbon steel and alloy steel (ISO 898-3:2018)

قسمت ۵: پیچ ها و اتصال دهنده های رزوه ای مشابه با کلاس های سختی مشخص — رزوه درشت و رزوه ریز

Set screws and similar threaded fasteners with specified hardness classes — Coarse thread and fine pitch thread (ISO 898-5:2012)

قسمت ۷: تست پیچشی و حداقل گشتاور برای پیچ‌ها  با قطر اسمی ۱ تا ۱۰ میلی‌متر

Torsional test and minimum torques for bolts and screws with nominal diameters 1 mm to 10 mm (ISO 898-7:1992)

استاندارد ISO 898-1:2013  خواص مکانیکی ( Mechanical Properties ) و خواص شیمیایی (Chemical Properties) پیچ ها، بولت ها، و استاد بولت ها را در دمای محیط ( ۱۵ تا ۲۵ درجه سانتیگراد ) مشخص می نماید.

این استاندراد موارد زیر را شامل می شود:

  • پیچ ها و استاد بولت ها تا قطر M39 و گام رزوه درشت ( Coarse )
  • رزوه ها از نوع مثلثی و با زاویه °۶۰ درجه و طبق استاندارد  ISO 68
  • گام رزوه ها بر اساس استاندارد های ISO 261 , ISO 262
  • تلرانس ها بر اساس استاندارد های ISO 965-1 , ISO 965-2
  • شامل هر نوع پیچی با هر شکلی و ساخته شده از فولادهای کربنی و یا فولادهای آلیاژی

در استاندارد ISO 898-1 استحکام پیچ ها در ۱۰ کلاس مختلف دسته بندی و مشخص شره است که شامل کلاس های  ۳.۶ / ۴.۶ / ۴.۸ / ۵.۶ / ۵.۸ / ۶.۸ / ۸.۸ / ۹.۸ / ۱۰.۹ / ۱۲.۹ می باشند.

از فولادهای کربنی ( carbon steel ) کم کربن برای تولید کلاس های  ۳.۶ / ۴.۶ / ۴.۸ / ۵.۶ / ۵.۸ / ۶.۸  استفاده می شود. الزامی برای عملیات حرارتی این کلاس ها وجود ندارد. در صورت انتخاب فولاد با کربن مناسب و پروسه صحیح تولید خواص مکانیکی مورد نظر بدست خواهد آمد.

برای کلاس های ۸.۸ / ۹.۸ / ۱۰.۹ / ۱۲.۹ از فولادهای کربنی با کربن متوسط و فولادهای آلیاژی استفاده می شود. الزام به عملیات حرارتی برای این کلاسها وجود دارد.

در نظر داشته باشید که این استاندارد در موارد زیر کاربرد ندارد و یا می بایست با در نظر گرفتن شرایط احراز و آزمون های مورد نظر مورد استفاده قرار بگیرند:

  • برخی از پیچ‌ها ممکن است با الزامات کششی یا پیچشی استاندارد ISO 898-1:2013 انطباق نداشته باشند ، زیرا هندسه سر آنها (گل پیچ) باعث کاهش سطح برشی در سر در مقایسه با ناحیه تنش در رزوه می‌شود. این موارد شامل پیچ‌هایی است که دارای سر فرو رفته هستند.
  • خواصی مانند جوش پذیری، مقاومت در برابر خوردگی یا تنش برشی، عملکرد نیروی گشتاور/گیره یا مقاومت در برابر خستگی و همچنین مقاومت در دمای بالاتر از °۳۰۰+ و دمای پایین تر از  °۵۰- .

مطلب مرتبط

برای اطلاعات بیشتر پیشنهاد می‌کنیم مطلب مربوط به گرید پیچ و مهره ها را مطالع کنید.